ÖALIşANLARIN İş SAĞLIĞI VE GÖVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
ÖALIşANLARIN İş SAĞLIĞI VE GÖVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÖM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 â?? (1) Bu YönetmeliĞin amacı; çalışanlara verilecek iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerinin usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 â?? (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş SaĞlıĞı ve GüvenliĞi Kanunu kapsamında bulunan işyerlerini, bu işyerlerinde çalışanlara eĞitim verecek kişi, kurum ve kuruluşları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 â?? (1) Bu Yönetmelik, Kanunun 16 ncı, 17 nci, 18 inci ve 30 uncu maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Öalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlıĞının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 â?? (1) Bu Yönetmelikte geçen:
a) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazeteâ??de yayımlanan İş SaĞlıĞı ve GüvenliĞine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları TebliĞinde işyeri tehlike sınıfı az tehlikeli olarak belirlenmiş işyerini,
b) Bakanlık: Öalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlıĞını,
c) Öok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazeteâ??de yayımlanan İş SaĞlıĞı ve GüvenliĞine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları TebliĞinde işyeri tehlike sınıfı çok tehlikeli olarak belirlenmiş işyerini,
ç) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş SaĞlıĞı ve GüvenliĞi Kanununu,
d) Tehlikeli sınıfta yer alan işyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazeteâ??de yayımlanan İş SaĞlıĞı ve GüvenliĞine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları TebliĞinde işyeri tehlike sınıfı tehlikeli olarak belirlenmiş işyerini,
e) (Ek:RG-24/5/2018-30430) İşe başlama eĞitimi: Öalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacaĞı işe, varsa kullanacaĞı iş ekipmanına ve işyerine özgü iş saĞlıĞı ve güvenliĞi tedbirlerini içeren konularda uygulamalı olarak verilen eĞitimi,
f) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Temel eĞitim: Asgari Ek-1â??de belirtilen konuları içeren ve düzenli aralıklarla tekrarlanan eĞitimi,
g) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Uzaktan eĞitim: İletişim teknolojileri aracılıĞıyla elektronik ortamda gerçekleştirilen eĞitim faaliyetlerini,
Ğ) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Uzaktan eĞitim yönetim sistemi: Uzaktan eĞitim sisteminin yönetimini, belgelendirme ve raporlandırma işlemlerini, iletişimini, kurs içeriĞinin yayınlanmasını ve uzaktan ölçme deĞerlendirme işlevlerini saĞlayan bilgisayar yazılımını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÖM
Genel Hükümler
İşverenin yükümlülükleri
MADDE 5 â?? (1) İşveren, çalışanların iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimleri ile ilgili;
a) Programların hazırlanması ve uygulanmasını,
b) EĞitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini,
c) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) Öalışanların bu programlara katılmasını ve katılımların eĞitim katılım tutanaĞı ile kayıt altına alınmasını,
ç) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) Program sonunda katılanlar için eĞitim belgesi düzenlenmesini
saĞlar.
(2) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci maddesinde yer alan geçici iş ilişkisinde, geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldıĞı çalışanların iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerinin verilmesinden sorumludur. Ayrıca geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldıĞı çalışanları ve işverenlerini iş saĞlıĞı ve güvenliĞi risklerine ilişkin bilgilendirir.
(3) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, her işveren kendi çalışanlarının iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerinin verilmesinden sorumludur. Bu işyerlerinde alt işverenin çalışanlarının eĞitimleri ile ilgili asıl işveren alt işverence bilgilendirilir. Asıl işveren, alt işverenin çalışanlarının iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerine dair belgeleri kontrol etmekle yükümlüdür. Ayrıca asıl işveren, alt işverenin çalışanlarına işe başlamadan önce işyerine özgü risklere ilişkin bilgi verir.
(4) İşveren, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak saĞlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eĞitimin alındıĞına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanları işe başlatamaz.
(5) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Geçici iş ilişkisi ve asıl işveren-alt işveren ilişkisi kapsamında çalışanın yaptıĞı iş deĞişmeden yeni bir işyerinde çalışmaya başlaması hâlinde 6 ncı maddenin yedinci fıkrasındaki hükümler uygulanır.
İş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimleri
MADDE 6 â?? (1) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) İşveren, çalışanlarına asgari Ek-1â??de belirtilen konuları içerecek şekilde temel eĞitimlerin çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilmesini saĞlar.
(2) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, işe başlama eĞitimi almasını saĞlar. Bu eĞitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eĞitimleri, temel eĞitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını saĞlayacak nitelikte olmalı ve uygulamalı olarak verilmelidir. İşe başlama eĞitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenir. Bu eĞitimlerde geçen süreler temel eĞitim sürelerinden sayılmaz.
(3) Öalışma yeri veya iş deĞişikliĞi, iş ekipmanının deĞişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eĞitimler ayrıca verilir.
(4) Birinci fıkraya göre verilen eĞitimler, deĞişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşaĞıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
a) Öok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en az bir defa.
b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az bir defa.
c) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en az bir defa.
(5) İş kazası geçiren veya meslek hastalıĞına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalıĞının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eĞitim verilir.
(6) Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eĞitimi verilir.
(7) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Bir işyerinde temel eĞitimini tamamladıktan sonra yaptıĞı iş deĞişmeden yeni bir işyerinde çalışmaya başlayan çalışan, Ek-1â??de yer alan eĞitim programının tamamı tekrarlanmaksızın yeni başladıĞı işyerine özgü riskler ile korunma tedbirlerini içeren konularda üçüncü fıkra hükümlerine uygun olarak eĞitilir. Öalışanın daha önceki işyerinde temel eĞitimi tamamladıĞına dair belgelerinin kontrolünden işveren sorumludur. Bu çalışanların temel eĞitimleri, çalışanın eĞitimi tamamladıĞı tarihten itibaren yeni başladıĞı işyerinin tehlike sınıfına göre dördüncü fıkrada belirtilen düzenli aralıklar süresince geçerlidir. İşveren bu çalışanları ikinci fıkra hükümlerine uygun olarak ayrıca eĞitir.
Özel politika gerektiren grupların ve özel görevi bulunan çalışanların eĞitimi
MADDE 7 â?? (1) İşyerinde onbeş yaşını bitirmiş ancak onsekiz yaşını doldurmamış genç çalışanlar, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eĞitimler verilir.
(2) Destek elemanlarına ve çalışan temsilcilerine, görevlendirilecekleri konularla ilgili de eĞitim verilir.
(3) (Ek:RG-24/5/2018-30430) Öırak ve stajyerlerin eĞitim ve bilgilendirilmelerinden uygulamalı eĞitim alınan işyerinin işvereni sorumludur. Ancak işverenin kabul etmesi halinde çırak ve stajyerlerin eĞitimini devam ettirdiĞi eĞitim ve öĞretim kurumunda tamamladıĞı iş saĞlıĞı ve güvenliĞi dersleri veya kursları temel eĞitim yerine geçer.
EĞitimin maliyeti ve eĞitimde geçen süreler
MADDE 8 â?? (1) İş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerinin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. EĞitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.
Öalışanların yükümlülükleri
MADDE 9 â?? (1) Öalışanlar, uygulamaya konulan eĞitim programları çerçevesinde iş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimlerine katılır, eĞitimlerde edindiĞi bilgileri yaptıĞı iş ve işlemlerde uygular ve bu konudaki talimatlara uyarlar.
ÖÖÖNCÖ BÖLÖM
EĞitim Programlarının Planlanması ve Düzenlenmesi
EĞitim programlarının hazırlanması
MADDE 10 â?? (1) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) İşveren, 6 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen düzenli aralıklar süresince eĞitim faaliyetlerini gösteren yıllık, iki yıllık veya üç yıllık eĞitim programlarının hazırlanmasını saĞlar ve onaylar.
(2) EĞitim programlarının hazırlanmasında çalışanların veya temsilcilerinin görüşleri alınır.
(3) İşe yeni alımlarda veya deĞişen şartlara göre yeni risklerin ortaya çıkması durumunda yıllık eĞitim programlarına ilave yapılır.
(4) İlgili mevzuatın deĞişmesi veya çalışma şartlarına baĞlı olarak yeni risklerin ortaya çıkması halinde yıllık eĞitim programına baĞlı kalmaksızın çalışanların uygun eĞitim almaları saĞlanır.
(5) Yıllık eĞitim programında, verilecek eĞitimlerin konusu, hangi tarihlerde düzenleneceĞi, eĞitimin süresi, eĞitime kimlerin katılacaĞı, eĞitimin hedefi ve amacı hususlarına yer verilir.
EĞitim süreleri ve konuları
MADDE 11 â?? (1) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) Öalışanlara verilecek temel eĞitimler, işin devamı süresince belirlenen düzenli aralıklar içinde;
a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Öok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat
olarak her çalışan için düzenlenir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen eĞitim sürelerinin Ek-1â??de yer alan konulara göre daĞıtımında işyerinde yürütülen faaliyetler esas alınır.
(3) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) EĞitim sürelerinin bütün olarak deĞerlendirilmesi esas olmakla birlikte bir saatten az olmamak kaydıyla işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de deĞerlendirilebilir.
EĞitimin temel prensipleri
MADDE 12 â?? (1) EĞitimin verimli olması için, eĞitime katılacakların ihtiyacı olan konuların seçilmesine özen gösterilir. EĞitim, çalışanların kolayca anlayabileceĞi şekilde teorik ve uygulamalı olarak düzenlenir.
(2) EĞitimler çalışanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir.
(3) Öalışanların, iş saĞlıĞı ve güvenliĞi konusunda sahip olması gereken bilgi, beceri, davranış ve tutumlarının ayrı ayrı ve ölçülebilir bir biçimde ortaya konması esastır.
(4) İşverenin kendi belirleyeceĞi bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapılarak çalışanların eĞitim öncesi seviyesi ve Ek-1â??de yer alan konular dışında almaları gereken eĞitimler belirlenir.
(5) İş saĞlıĞı ve güvenliĞi eĞitimleri; çalışanlarda iş saĞlıĞı ve güvenliĞine yönelik davranış deĞişikliĞi saĞlamayı ve eĞitimlerde aktarılan bilgilerin öneminin çalışanlarca kavranmasını amaçlar.
(6) Verilen eĞitimin sonunda ölçme ve deĞerlendirme yapılır. DeĞerlendirme sonuçlarına göre eĞitimin etkin olup olmadıĞı belirlenerek ihtiyaç duyulması halinde, eĞitim programında veya eĞiticilerde deĞişiklik yapılır veya eĞitim tekrarlanır.
(7) (DeĞişik:RG-24/5/2018-30430) İşyerinde ilk defa verilecek temel eĞitimler hariç çalışanlara tekrar verilecek temel eĞitimler işveren tarafından işe ve işyerine özgü içeriĞin hazırlanması ve gerekli uzaktan eĞitim yönetim sisteminin saĞlanması halinde uzaktan eĞitim yöntemi kullanılarak verilebilir.